Ontwikkel een consistent langetermijnbeleid om gezond sociaal gedrag te bevorderen en eenzaamheid en sociaal isolement terug te dringen. Maak daarbij gebruik van de mogelijkheden die er zijn in de verschillende maatschappelijke sectoren.
Dat beveelt de Wetenschappelijke Adviescommissie van het actieprogramma Eén tegen eenzaamheid rijksoverheid en gemeenten aan in haar nieuwste advies.
De commissie noemt allerlei initiatieven, interventies en beleidsprogramma’s in diverse sectoren, die kunnen bijdragen aan sociale verbinding. Aanvullend wijst ze op drie gebieden waarop ze beloftevolle mogelijkheden ziet, die tot nu toe in beleid nog relatief weinig aandacht hebben gekregen:
- Onderwijs (sociaal-emotionele ontwikkeling ondersteunen);
- Werk (sociale verbinding versterken);
- Zorg en ondersteuning (sociale netwerk verbeteren).
Alle beleidsterreinen
De afgelopen jaren was er binnen het actieprogramma aandacht voor de samenhang van eenzaamheid met onder meer versteviging van de sociale basis, armoedebestrijding en inrichting van de fysieke leefomgeving.
“Nu het actieprogramma met ingang van 2026 een vervolg krijgt in de vorm van een ‘Structurele aanpak Eén tegen eenzaamheid’ is het moment gekomen om de aanpak van eenzaamheid verder te verbreden en alle beleidsterreinen erin te betrekken”, schrijft de commissie.
Wetenschappelijke Adviescommissie: eenzaamheidsbeleid raakt álle beleidsterreinen
Werkzame elementen
De noodzaak daartoe komt naar voren in de beschrijving van 11 ‘werkzame elementen tegen eenzaamheid’ voor beleid. Bij elk element geeft de commissie voorbeelden van acties die terug kunnen komen in het overheidsbeleid.
De werkzame elementen zijn: gemeenschapszin, bestaanszekerheid, maatschappelijk vertrouwen, acceptatie van verschillen en toegankelijkheid van de samenleving, betekenisvol contact, herhaalde ontmoeting, sociaal-emotionele competenties, realistische verwachtingen, bezig zijn en praktische ondersteuning.
Ook vraagt de commissie overheden te investeren in onderzoek, vooral naar de effectiviteit van interventies.
Download het advies ‘Eenzaamheidsbeleid’
Sociaal-netwerkadvies
Het beleidsadvies volgt op het december 2023 uitgebrachte sociaal-netwerkadvies: een advies om mensen te stimuleren ‘gezond sociaal gedrag’ te ontwikkelen.
In de Week tegen Eenzaamheid 2025 verschijnt een handreiking over eenzaamheid verminderen voor het onderwijs. In 2024 is de handreiking Aan de slag met eenzaamheid op de werkvloer voor werkgevers verschenen.