Het groeiende probleem van eenzaamheid onder jongeren stond tijdens de Landelijke opening van de Week tegen Eenzaamheid centraal bij één van de verdiepingssessies. Daar zetten (ervarings)deskundigen en vrijwilligers stapsgewijs uiteen hoe jongeren die eenzaam zijn of dat dreigen te worden, kunnen worden geholpen. Een gemeente, school of bedrijf kan daarbij een gelaagde aanpak aanbieden, waarbij wordt gewerkt met drie verschillende ‘preventieniveaus’. Dat model werd in Den Bosch gepresenteerd door de stichting Join Us.

Dit zijn de drie preventieniveaus:

Universele Preventie

Richt zich op het bevorderen van de sociale gezondheid van alle jongeren. Voorbeelden zijn ontmoetingsplekken als voetbalclubs en theaterclubs, en activiteiten als de Week van de Mentale Gezondheid. Initiatieven als deze helpen jongeren zich sociaal gezond en verbonden te voelen. Ook gemeenten kunnen op dit niveau helpen, bijvoorbeeld door ontmoetingsplekken te creëren waar jongeren kunnen samenkomen om leuke dingen te doen.

Selectieve Preventie

Hierbij gaat het om jongeren die door omstandigheden een groter risico lopen op eenzaamheid, zoals mantelzorgers of jongeren met financiële problemen. Hulp op dit niveau gaat verder dan bij universele preventie, en helpt jongeren vooral hun sociale vaardigheden te verbeteren en steun te zoeken. Concrete voorbeelden zijn een sociale-vaardigheidstraining op de middelbare school, een mantelzorgcafé voor lotgenotencontact of het programma van Join Us.

Geïndiceerde Preventie

Sommige jongeren voelen zich al sterk eenzaam als ze hulp zoeken. Deze vorm van preventie is op hen gericht. Voorbeelden zijn programma's die negatieve gedachten verminderen en sociale vaardigheden versterken. Het doel van zulke hulp is het duurzaam doorbreken van de eenzaamheid en jongeren te helpen zich weer verbonden te voelen. Een belangrijk aspect van de preventie in deze laag is het aanpakken van de onderliggende oorzaken van eenzaamheid, zoals negatieve gedachten en een gebrek aan sociale vaardigheden.

Beeld: © Ministerie van VWS

Jongvolwassenen van Stichting Avondje Uit bij hun campagne 'Door de zure appel heen bijten'.

Initiatieven

In een drietal korte pitches werd vervolgens op elk van de drie preventieniveaus een initiatief gepresenteerd.

Door het Geluid

Al lijkt het studentenleven van buiten vaak vooral erg leuk, toch voelen veel studenten zich eenzaam. Door het Geluid pakt die eenzaamheid aan met workshops en campagnes. De workshops richten zich op het herkennen van risicosignalen en het bevorderen van verbinding tussen studenten. Een belangrijk onderdeel ervan is het leren herkennen van risicosignalen bij de deelnemers zelf en bij anderen. Ook het leren aangaan van een gesprek om verbinding te maken komt aan bod. Daarnaast maakt Door het Geluid campagnes als #effeinchecken. Daarmee worden studenten aangemoedigd om contact te houden met elkaar, vooral ook tijdens de zomerperiode als iedereen zijns weegs gaat.

Avondje Uit

Avondje Uit organiseert activiteiten en projecten om sociale vaardigheden te oefenen en weerbaarheid van jongeren te vergroten. Dit initiatief biedt hen een veilige omgeving om nieuwe vrienden te maken en hun sociale netwerk uit te breiden. De activiteiten variëren van spelletjesmiddagen tot etentjes, afhankelijk van de wensen van de groep. Daarnaast biedt Avondje Uit projecten aan, zoals de Talentacademie. Daarin kunnen jongeren hun talenten ontwikkelen en zelfvertrouwen opbouwen.

Transformers Community 

Transformers Community vormt online en offline communities om jongeren te helpen bij het vergroten van hun emotionele intelligentie. Dit initiatief richt zich op jongeren die op het oog sociaal sterk en goed ingebed lijken, maar zich toch eenzaam voelen. Door hen te leren omgaan met hun emoties en te laten zien hoe ze deze kunnen delen met anderen, helpt Transformers Community hen om echte verbindingen te maken. Een concreet voorbeeld is een meisje dat door deze vorm van hulp haar emoties leerde zien als raadgevers in plaats van vijanden. Dat hielp haar uiteindelijk om open te zijn naar anderen en echte verbindingen te maken.

Den Bosch

Om jongeren te bereiken en hun eenzame gevoelens te verminderen, is het van belang om voor alle drie de lagen aandacht te hebben en initiatieven aan te bieden. Een gemeente die dit doet is Den Bosch. Wethouder Marianne van der Sloot lichtte toe hoe de stad met de inzet van onder meer Join Us, Brabant Maatjes en Avondje Uit op alle preventielagen actief is. Van der Sloot benadrukte dat het doorbreken van eenzaamheid begint bij het verbinden van mensen en organisaties. De in haar stad opgezette beweging ‘Van Ik Naar Wij’ staat centraal bij het versterken van gezamenlijke initiatieven en het creëren van een inclusieve gemeenschap.